การตั้งศาลพระภูมิ ตามหลักธรรมเนียมไทยโบราณ จากรุ่นสู่รุ่น

การทำพิธีศาล คือ พิธีที่เจ้าบ้านทำขึ้นเพราะด้วยเป็นการอัญเชิญองค์พระภูมิเข้ามา อยู่ไว้ในศาลที่อาคารบ้านเรือนของเรา ในบริเวณที่เราได้ทำการเตรียมไว้ เพื่อคุ้มครองรักษา เพื่อความเป็นมงคล ของบ้านบ้านของเรา

การตั้งศาลพระภูมิ

ของที่ท่านต้องเตรียมนอกจากศาล แล้วนั้นสิ่งแรกเลยที่ต้องคิดถึงคือ แท่นตั้งศาลว่าท่านจะต้องทำขนาดเท่าไหร่เพื่อไม่ให้พื้นที่เกินในส่วนอื่นของที่พักอาศัยมากจนเกินไป ความสูงน้อยกว่า 1 เมตรเนื่องด้วยมีความเชื่อที่ว่า ศาลพระภูมิ เป็นธาตุดินถ้าห่างจากพื้นเกินไปจะไม่ได้รับอำนาจจากผืนดิน ทิศในการวางจะต้องไม่ขวางตัวบ้าน ไม่หันประทะกับตัวอาคารบ้านเรือน ไม่ตรงกับส้วม ถ้ามีร่องน้ำต้องมีการปรับและหันหน้าไปในทิศที่เป็นสิริมงคลคือ ตะวันออกเฉียงเหนือ ทิศเหนือ ทิศตะวันออก ซึ่งการหันหน้าหรือการจัดวางนั้นมีลักษณะเดียวกับการวางศาลอื่นๆ
ขนาดของฐานศาลที่เหมาะสม
ขนาดของฐานวางศาลพระภูมิจะต้องมีขนาดไม่เล็กจนเกินไป ไม่เล็กไม่ใหญ่ ต้องเว้นระยะที่ว่างระหว่างศาลพอเหมาะพอควรทั้งนี้เพื่อความงามและเป็นความเชื่อมากจากโบราณว่าไม่ให้ตั้งศาลติดกันหรือแนบกันเกินไปดังนั้นขนาดของฐานวางศาลพระภูมิจะต้องเหมาะสมกันทั้งขนาดศาลพระภูมิและขนาดของพื้นที่บ้านพักอาศัยของท่าน แต่ทั้งนี้ในสมัยนี้ที่ดินมีราคาแพงทำให้พื้นที่เหลือน้อยระยะห่างระหว่างศาลก็จะลดน้อยลงไปตามพื้นที่ที่ท่านเหลือแต่ห้ามเกยกันเด็ดขาด ซึ่งขั้นตอนการทำแท่นวางศาลจะต้องทำให้เสร็จเรียบร้อยก่อนมีการบวงสรวงตั้งศาล เพราะมีบางท่านเร่งร้อนเกินไปหรือไม่เผื่อขาดเผื่อเหลือเวลาในการตั้งศาลพระภูมิเจ้าที่ทำให้เมื่อถึงวันบวงสรวงตั้งศาลพระภูมิศาลเจ้าที่แล้วนั้นแท่นวางศาลพระภูมิยังไม่เข้าที่เข้าทางบางครั้งทำให้ศาลพระภูมิทรุดเกิดปัญหาตามมาภายหลัง

เครื่องสังเวยตั้งศาล

การตั้งศาล มีอีกส่วนที่สำคัญเช่นกันและเป็นเรื่องที่สำคัญไม่แพ้เรื่องอื่นเหมือนกันคือ อาจารย์ที่ทำพิธี ที่ผ่านมาการทำพิธีการตั้งศาลพระภูมิเจ้าที่จะเป็นการบวงสรวงของพราหมณ์ แต่เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไปการตั้งนี้ได้มีการแตกกิ่งก้านสาขา ออกไปตามความเชื่อ และฐานรากของสภาพของสิ่งที่เชื่อ ทำให้การทำพิธีตั้งศาลพระภูมิไม่ได้ใช้พราหมณ์ตั้งเพียงอย่างเดียว แต่ยังมีผู็ที่ เรียน ศาสตร์มาจากครูบาอาจารย์ต่างๆ ที่เชื่อว่าสามารถติดต่อองค์พระภูมิ เจ้าที่ และสามารถอัญเชิญให้มาสิงสถิตอยู่ที่ที่พักอาศัยเราได้ ทั้งนี้อยู่ที่หลักความเชื่อและความยึดถือของท่านเจ้าบ้านเป็นหลัก

วันที่ทำพิธีตั้งศาลจะต้องคำนวนดูฤกษ์ยาม ที่เป็นสิริมงคล ซึ่งบางคนที่เคร่งอาจจะดูรวมไปถึงดวงของท่านเจ้าบ้านเองว่าช่วงเวลานี้เหมาะกับช่วงไหน

เครื่องตั้งศาลพระภูมิที่ใช้ในการประกอบพิธีตั้งศาลพระภูมิเจ้าที่

เครื่องบูชาหรือเครื่องใช้ในพิธีตั้งศาลพระภูมิ ไม่มีสิ่งได้จำกัดแต่ท่านจะต้องเลือกสิ่งที่มีความหมายดีๆมาเป็นเครื่องบูชาหรือบางท่านอาจจะเรียกเครื่องตั้งศาลพระภูมิเจ้าที่ บางท่านมีงบสูงและสะดวกอาจจะใช้หัวหมู แต่บางท่านเจ้าบ้านเวลาไม่อำนวยหรืองบประมาณไม่ถึงอาจจะใช้ชิ้นหมูได้ ไก่ กุ้งพล่าปลายำ ต้มจืด และสิ่งอื่นๆๆพวกของหวานและผมไม้เราจะใช้ สิ่งที่มีความหมายไปในทางมงคล เช่นขนุน กล้วย ทองหยิบทองหยอด ฝอยทอง

ของมงคลที่ใส่ไว้ใต้ฐานของศาลพระภูมิในพิธีตั้งศาลพระภูมิเจ้าที่ เช่น ไม้มงคล 9 อย่าง อัญมณี แผ่นเงินทองนาค ใบนางกวัก ใบเงินใบทอง ใบไม้ต่างๆที่ชื่อมงคล เหรียญบาท

การเลือกศาลพระภูมิเจ้าที่และสีที่ใช้ของศาล

ตามที่ท่านศึกษามาผู้เขียนขอแนะนำว่าให้เลือกรุ่นศาลพระภูมิเจ้าที่ให้เหมาะกับแท่นศาลและงบของท่านเป็นสิ่งสำคัญ อีกสิ่งหนึ่งที่ต้องพิจารณาถึงเป็นที่หนึ่งเลยคือทำแล้วท่านเจ้าบ้านต้องไม่เดือดร้อนอย่าทำให้ครอบครัวเดือดร้อนไม่ว่าจะเรื่องพื้นที่หรือเรื่องงบ  เช่นถ้าท่าน เป็นคฤหบดีมั่งคั่ง ที่ตั้งเยอะท่านสามารถเลือกศาลพระภูมิที่มีขนาดใหญ่ราคาแพง แต่ถ้าท่านงบไม่เยอะท่านก็สามารถเลือกชุดเล็กได้ ศาลพระภูมิราคาไม่จำเป็นต้องแพงเลือกในสิ่งที่เหมาะสมกับฐานะ เหมาะกับอาคารบ้านเรือน เหมาะกับที่ตั้ง ตรงตามศาสตร์ ก็มีความเป็นมงคลเหมือนกัน

 สีของศาลพระภูมิ  การเลือกสีแนะนำให้ใช้โทนสว่างและมีความเชื่อว่าเป็นสีที่มีความเป็นศรีเช่น สีทอง สีขาว สีครีม เราจะไม่ใช้สีดำ หรือบางท่านอาจจะเลือกตามสีถูกโฉลกตามวันเกิด

ในการคัดเลือกศาลพระภูมิเจ้าที่หลักๆที่ท่านต้องเลือกคือ ตัวเรือนของศาลพระภูมิและ เสาของศาลพระภูมิ ซึ่งใน 2 ส่วนนี้จะมีหลายรูปแบบหลายลายให้เจ้าบ้านเลือกในขนาดนั้นๆๆ เช่น

ศาลพระภูมิไซต์Mก็จะมีตัวเรือนให้เลือก3-4แบบ เสาอาจจะมีถึง5 รุ่นให้เลือกเลยทีเดียว ทั้งนี้แนวทางเลือก สิ่งแรกให้เลือกตามที่รสนิยมของเจ้าของบ้านเห็นว่าสวย อย่างที่สอง เลือกตามสิ่งที่เจ้าบ้านหรือครอบครัวนับภือเช่น ถ้าท่านนับถือพยานาคท่านเจ้าบ้านก็ใช้เสาที่มีรูปร่างเป็นพญานาคหรือท่านอาจจะไม่ชอบรูปสัตว์เจ้าบ้านก็อาจจะเลือกเสาที่เป็นลวดลายไทย หรือเสาลายที่เป็นรูปเทวดา

ทั้งนี้การเลือกศาลนั้นต้องเป็นสิ่งที่ทำแล้วสบายใจ อย่างไรก็ตามความจริงแล้วศาลพระภูมิที่ทุกร้าน ดีไซน์มาจะเป็นลักษณะที่มีความเป็นสิริมงคลอยู่แล้วขอให้เจ้าบ้านไม่ต้องพะวงในส่วนนี้

เครื่องใช้ในศาล

Leave a Comment

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องข้อมูลจำเป็นถูกทำเครื่องหมาย *